හැඳින්වීම

“විනෝදයෙන් ඉංග්‍රීසි” යනු පෙර පාසල් දරුවන්ට තම පෙර පාසල මඟින් හෝ පුස්තකාලවල පිහිටුවා ඇති භාෂෝද්ග්‍රහණ කේන්ද්‍ර මඟින් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පිවිසීමට හා එම පිවිසීම විනෝදයෙන් හා සැහැල්ලුවෙන් කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා දීම අරමුණු කොට ගත් ව්‍යාපෘතියකි. මෙයට පාදක වී තිබෙන විශ්වාසය වන්නේ, ඉතා ළාබාල වයසේ සිට භාෂාවකට ඇල්මක් ඇති වී තිබේ නම් දෙවෙනි භාෂාවක් ඉගෙන ගැනීම වඩා පහසු වන බව ය. ශ්‍රි ලංකාවේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල පද්ධතිය තුළ වසර ගණනාවක් වැඩිහිටියන්ට මූලික ඉංග්‍රීසි දැනුමක් දීමට ගන්නා උත්සාහයෙන් මට පෙනී ගිය එක් කරුණක් නම්, ස්වභාවයෙන් ම කුඩා කල සිට ඉංග්‍රිසි භාෂාවට විවෘත නොවූ අයට, ඉංග්‍රීසි භාෂාව සමඟ මීට වඩා කුළුපග සම්බන්ධතාවක් තිබුණා නම් මනා බව ය. එබැවින් “විනෝදයෙන් ඉංග්‍රීසි” යනු ඕනෑ ම ශ්‍රී ලාංකික දරුවෙකුට ඉංග්‍රීසි භාෂාව තම ජීවිතයේ කොටසක් කර ගැනීමට දෙන අවස්ථාවක් සහ ඊට අමතරව ඉංග්‍රීසි භාෂාව ගැන තම මතකයේ ඇති දේ, සැර උපදේශනයට නොව, විනෝදයට හා සොම්නසට සම්බන්ධ කිරීම ය.

මෙම විෂය නිර්දේශය– පොත පැති තුනකින් මෙම කාර්යය කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ.

1. ළමයින්ට ඉංග්‍රීසි පොත් සමඟ ගනු දෙනුවක් ඇති කිරීම

(පුස්තකාලවල ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් චිත්‍ර සහිත ළමා පොත් ඇතැයි යන බලාපොරොත්තුවෙන් මේ පියවර විස්තර කරනු ලැබේ. නැතහොත් අඩුම තරමේ මේ ශිෂ්‍ය පොතවත් මුද්‍රිත හෝ PDF වශයෙන් බලා ගැනීමට ළමයින්ට මග පාදා දෙන්න)

ළමයාට හෝ ඔහු/ඇය සමඟ සිටින වැඩිහිටි පුද්ගලයාට ඉංග්‍රීසි කියවීමට නොහැකි වුව ද ඉංග්‍රීසි භාෂාව සහිත පොත් දෙස බැලීමට, ස්පර්ශ කර පිටු පෙරළමින් එය රස විදීමට සැලැස්වීමෙන් එම භාෂාවේ අකුරුවල හැඩයට ළමයාව හුරු කිරීමට හැකි ය. තව ද එහි ඇති චිත්‍ර මඟින් ද පොත්වලට ඇති ආශාව වර්ධනය කර ගත හැකි ය.  කතන්දර පොත්වල ඇති සුන්දරත්වය හා විස්මිත බව අඩු ම වයසකින් ළමයාට දැනෙන්නට සැලැස්වීම අනාගතයේ කියවීමට ළැදි වැඩිහිටියෙකු බිහි කිරීමට තුඩු දෙයි.

2. කතන්දර කීම

මෙම පොත සමඟ එන පටිගත කරන ලද කතන්දර ඇසීමට සැලසීම ළමයා විසින් ම හෝ ඔහු/ඇය සමඟ සිටින වැඩිහිටියාට පහසුවෙන් කර ගත හැකි ය. එම කතාවල වචන මුද්‍රිත වශයෙන් ද ළමයාට දැක ගත හැකි වනු ඇත. එවිට ඔවුන්ට ඉංග්‍රීසි වචන ඇසීම සමඟ ම එය දෘශ්‍යමාන වන ආකාරය ද දැක ගත හැකි වනු ඇත. මෙම කතාවල භාෂාව ළමයාගේ භාෂා ඥානයට වඩා වැඩි වුව ද එය ප්‍රශ්නයක් නොකර ගන්න. ළමයින් සමඟ සිටින වැඩිහිටි පුද්ගලයාට මෙම විෂය නිර්දේශය සමඟ එවන සිංහල හෝ දෙමළ පර්වර්තිත කතා කියවා මුලින් එම කතාව මව් භාෂාවන් කියා දී ඉන්පසු එය ඉංග්‍රීසි හඬ පටියෙන් ඇසීමට සැලැස්වීමෙන්, ළමයාට නිතැතින් ම ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ යම් යම් දේ හෝ තේරුම් ගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබෙනු ඇත.

3. ළමා කවි හා සිංදු

මෙම සිංදු විනෝදය තකා පමණක් වුව ද ප්‍රයෝජනවත් ය. මේවා සංගීතයේ ආකර්ෂණය හා ඒ හා බැදුණු ශරීර චලනයන් නිසා විනෝදයෙන් රස විදීම සඳහා නිර්මාණය කරන ලදි.

මෙම කතා හා සිංදු රස විදීම පමණක් සිදු වුව ද එය ද ප්‍රමාණවත් වනු ඇත. කෙසේ නමුත් පෙර පාසල් තුළ හා භාෂෝද්ග්‍රහණකේන්ද්‍ර තුළ සුළු උපදේශනවලට ඉඩ කඩ ඇති හෙයින් සමහර මූලික වචන හඳුන්වා දීම වැනි ක්‍රියාකාරකම් මෙම කතා හා කවි මඟින් හඳුන්වා දී ඇත. ළමයාට උපකාරී වන පුද්ගලයාට මෙම ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරීමට උපකාර කළ හැකිය, ඔහු හෝ ඇයට පුළුවන් මට්ටමකින්. විනෝදයෙන් රස විඳීම හැර වෙන කිසිවක් සිදු නොවූව ද භාෂාවට විවෘත විම මඟින් ළමයාට යහපතක් සිදු වනු ඇත.

කතා

බෝහෝ වැඩිහිටියන්ගේ ඇති සුන්දර ම මතකයන් කුඩා කල තමන්ට කතන්දර කියවූ වැඩිහිටියෙකු ගැන විය හැකිය. ලංකාවේ බොහෝ ළමයින්ට මෙම කතන්දර ඇසීම සිදු වූයේ තම මව් බසින් විය හැකි ය. මෙම ව්‍යාපෘතියේ අදහස මෙම මතකයන් ඉංග්‍රීසියට ද සම්බන්ධ කිරීම ය. මෙම කතන්දර ඇසීම සිදු වන්නේ පන්ති කාමරයක් තුළ නම් හැකි පමණ නිවසකට සමාන වාතාවරණයක් නිර්මාණය කිරීම මැනවි. එනම් ගුරුවරයා ඉදිරිපස සිටින අතර ළමයි කෙළින්ම ඔහු හෝ ඇය දෙස බලා සිටීම වෙනුවට වැඩිහිටි පුද්ගලයා වටේ ළමයින්ට හිඳගැනීමට සලස්වා හඬ පටිය ක්‍රියාත්මක කිරීම වඩා  සුදුසු විය හැකිය.

භාෂෝද්ග්‍රහණ පැතිකඩට අමතරව කතාවලින් තවත් සේවයක් ළමයින්ට සිදු වේ. එනම් සුන්දර විස්මිත ලෝක කරා ළමයින් රැගෙන යෑම ය. මෙසේ වූ විට ඔවුන්ගේ පරිකල්පනය තීව්‍ර වී ඔවුහු වඩා නිර්මාණශීලී පුද්ගලයන් බවට පත් වෙති. මෙය පුද්ගලයෙකුට සිදු විය හැකි යහපත් ම දෙයකි.

සිංදු

මෙම ගීත සමඟ යා හැකි මූලික අංග චලනයන් මෙම පොතෙහි සඳහන් කර ඇත. මෙම සංගීතයට මුළු ශරීරයෙන් ම ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකි නම් – උදාහරණ වශයෙන් අත්පුඩි ගැසීම මඟින් රිද්මයට පා තැබීම මඟින් රිද්මයට අනුව ශරීරය පැද්දීම මඟින් මෙම සිංදුවලට සම්පූර්ණයෙන් ම අවතීර්ණ වීමට හැකි වනු ඇත. එමගින් ගීතයේ වචන වඩා ලේසියෙන් හා ආශාවෙන් හඬනගා කීමට හැකි වනු ඇත. අවශ්‍ය තරම් කෑ ගසමින් මෙම ගීත ගායනා කරන්නට අවස්ථාව දීමෙන් මෙහි රස වින්දනය ළමයින්ට තවත් වැඩි වනු ඇත. මෙහි අරමුණ සංගීතය පුහුණු කිරීම නොව වචන හැකි පමණ ආශාවෙන් හඬ නඟා කීම ය.

මෙම කතා හා සිංදු මත ක්‍රියාකාරකම් ගොඩනැගීම

ගේල් එළිස් හා ජීන් බ්‍රවුස්ට විසින් රචිත  Tell it Again! The New Storytelling Handbook for Primary Teachers ග්‍රන්ථයෙහි පහත සඳහන් දේ කතන්දර මත පදනම් වූ භාෂා විෂය මාලාවක ඇතුළත් විය හැකි යැයි සඳහන් කර තිබේ: භාෂා ක්‍රියාවලි (පිළිගැනීම, සමු දීම වැනි), භාෂා ආකෘති (මූලික ව්‍යාකරණ), වචන දැනුම, චවන උච්චාරණය, හැකියා වර්ධනය (උදා- තාර්කිකව සිතීම), බුදුධිමය වර්ධනය (ඉගෙනීමට ඉගෙනීම), සංස්කෘතික හා සිවිල් සමාජ අවබෝධය, අනිත් විෂයන් ගැන දැනුම වර්ධනය විම.

ඔවුහු කතා මඟින් දරුවන්ගේ වර්ධනය විවිධ අයුරින් දියුණු කිරීමට හැකි ක්‍රම පෙන්වා දී තිබේ. ඔවුන් කී දේ තවත් අඩු වයසකට අනුගත කිරීමෙන් අපට මෙසේ කිව හැකි ය. කතා භාවිතයෙන්

• විවිධ විෂයන් වෙත අවධානය යොමු කළ හැකි ය ( උදා- භූගෝල විද්‍යාව හෝ විද්‍යාව/ අත් කම් හා චිත්‍රවලට යොමු කිරීම/ නාට්‍ය කලාවට අවතීරණ වීමක් දීම/ සංගීතය හා නර්තනය කෙරෙහි ආශාවක් ඇති කිරීම)
• ඉගෙනීමට ඉගැන්වීම (බුද්ධි වර්ධනයට තුඩු දෙන අභ්‍යාස ලබා දීම. උදාහරණ වශයෙන් සංසන්දනය, ශ්‍රේණිගත කිරීම, අනුමාන කිරීම, දෙයක් කිරීමේ පිළිවෙළ දැන ගැනීම, ගැටලු විසඳීම, කට පාඩම් කිරීම හා මනස පුහුණු කිරීම, පෙර දැනුම ක්‍රියාත්මක කිරීම යනාදී වශයෙන්)
• සංකල්ප දැනුම තහවුරු කිරීම, පාට, හැඩය, ප්‍රමාණය, කාලය, අවකාශය, හේතු හා ප්‍රතිඑල, ගැටලු හා ඒවා නිරාකරණය ආදිය)
• සිවිල් වැසියෙකුට උවිත පුහුණුව ලබා දීම (සංස්කෘතික සමානාත්මතාව හා වෙනස්වීම පහදා දීමෙන් , සදාචාරාත්මක අගයන් කියා දීමෙන්, මිනිසුන්ට උපකාරයක් කිරීමේ වටිනාකම තේරුම් කිරීමෙන්, මිත්‍රත්වය/ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය/ පරිසරය/ බලශක්ති පරිහරණය/ සතුන් ගැන තිබෙන අගයන්ට මනස යොමු කිරීමෙන්)

මෙහි ඇතුළත් ක්‍රියාකාරකම් නිර්මාණය කිරීම සිදු වූයේ මෙම රාමු සිහි තබා ගෙන ය. හැම පියවරකට ම අලුත් වචන ඉගෙනීම ඇතුළත් කර ඇත. අකරාදිය ඉගෙනීමේ සිට කුඩා පියවරවල් මගින් මෙම විෂය නිර්දේශය මඟින් ළමයින්ට ගත හැකි දේ විශේෂයෙන් ම වැඩිහිටි උපකාරකරුවන්ගේ හැකියාව අනුව තීරණය වනු ඇත.

එක ම කතාව හා ගීත බොහෝ වාරයක් ඇසීමට ළමයි ප්‍රිය කරන හෙයින් ඔබට මෙම කතා හා සිංදු නැවත නැවත ඇසීමට දීමට හැකි ය. අවශ්‍ය නම් ඊට සම්බන්ධ ක්‍රියාකාරකම්වල යම් යම් වෙනස්කම් කරමින් ළමයින්ට වචන කට පාඩම් වන තුරු සිංදු ඇසීම හානිකර නොවේ. කතාවලට සම්බන්ධ චිත්‍ර ද මෙම ක්‍රියාකාරකම්වලට පාදක කරගෙන ඇත.

මෙම විෂය නිර්දේශය සකසා ඇත්තේ ළදරු පාසල්වල භාවිතය සඳහා හා පුස්තකාල පද්ධතිය තුළ ඇති භාෂෝද්ග්‍රහණකේන්ද්‍ර සඳහා ය. මෙමගින් ඕනෑ ම දරුවෙකුට ඉංග්‍රීසි භාෂාව තම ජීවිතයේ කොටසක් කර ගැනීමට අවස්ථාව සැලසේ. මෙම විෂය නිර්දේශය හඬ පට සහිතව තිබෙන නිසා හා කළ යුතු දෑ පැහැදිලිව ඉංග්‍රීසියෙන් සිංහලෙන් හා දෙමළෙන් සඳහන්ව ඇති නිසා එක් වැඩිහිටි පුද්ගලයෙකුට වුව ද ඉංග්‍රීසි දැනුම තිබුණ ද නොතිබුණ ද ළමයන්ට මෙම භාෂාවට පිවිසීමට මාර්ගයක් සලසා දිය හැකි ය.

මෙම ළදරු පාසල් ඉංග්‍රීසි ව්‍යාපෘතිය බොහෝ කාලයක සිට මගේ සිතේ තිබුණු අදහසකි, විශේෂයෙන් ම වැඩිහිටියෙකු වු පසු මෙම භාෂාව ඉගැන්වීමේ ඇති අපහසුතාව මගේ රැකියාවේ නිරත වී සිටින හැම දිනක ම පාහේ දකින දෙයක් වන නිසා. මෙම විෂය මාලාව ලංකාවේ මුලින් ම ළදරු පාසල්වලට ඇතුළු කර ගත හැකි වූයේ උතුරු පළාතෙහි ය. ඒ උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකර කාර්යාලයෙහි උනන්දුව නිසා ය. විශේෂයෙන් ම ආණ්ඩුකාරතුමාගේ සම්බන්ධීකරණ නිලධාරිනී ධන්යා රත්නවේල්ගේ මැදිහත් වීමෙනි. භාෂෝද්ග්‍රහණකේන්ද්‍ර ගැන අදහස ජනිත වුයේ මෙහි එන මුල් කතා සමූහයට හඬ දුන් වෘත්තීය නිළියක වන තුසිතා ජයසුන්දර සමඟ ඕනෑ ම දරුවෙකුට පහසුවෙන් හා මිලක් නොමැතිව ඉංග්‍රීසි භාෂා පොත පත පරිහරණය කිරීම හා ඉංග්‍රීසි භාෂාවට ප්‍රවේශයක් ලබා ගන්නා ස්ථානයක් නිර්මාණය කිරීම ගැන වූ කතා බහක් නිසා ය. ලංකාව තුළ දැනටමත් ඉතා ඉහළ මට්ටමේ පුස්තකාල පද්ධතියක් තිබෙන බව දැන සිටි හෙයින් භාෂෝද්ග්‍රහණකේන්ද්‍ර ඒවා තුළ පිහිටුවීමට හැකි වුව හොත් රට පුරා මෙම සේවාව ව්‍යාප්ත කිරීමට හැකි බව අවබෝධ විණ. ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ පුස්තකාලයාධිපති ආචාර්ය නයනා විජයසුන්දරගේ මැදිහත් වීමෙන් ජාතික පුස්තකාල සේවා මණ්ඩලයට මෙම අදහස ඉදිරිපත් කිරීමට හැකි විණ. ඔවුන් මෙයට අනුග්‍රහය දැක්වීම නිසා ඉංග්‍රීසි භාෂාවට ප්‍රවිෂ්ට වීමේ කිනම් හෝ මාර්ගයක් රට පුරා සෑදීමට අවස්ථාවක් ලැබුණි.

මෙම ව්‍යාපෘතිය කොතරම් සාර්ථක වන්නේ ද යන්න පදනම් වනුයේ ඔබ මත ය. මෙම විෂය නිර්දේශය සමඟ විනෝදයෙන් ළමයින්ට ඉංග්‍රීසි හුරු කිරීමට හැකි වේවායි මම පතමි. මෙම ගුරු අත්පොත කියවා ඔබට සිතෙන දේ තෝරා ගන්න. ඔබට අවශ්‍ය පරිදි උචිත අමතර ක්‍රියාකාරකම් එකතු කිරීමට ද පසුබට නොවන්න. මෙහි,  ඉදිරිපත් කොට ඇත්තේ ඉතා මූලික උපදෙස් පමණි. ඔබගේ සංදර්භයට අනුව, ළමයින්ගේ වයස අනුව මෙම උපදෙස් සකසා ගැනීමට ද මැලි නොවන්න. ඔබගේ නිර්මාණශීලීත්වය මෙම විෂය නිර්දේශය ළමයින්ගේ මතකයේ සුන්දර සිහිවටනයක් ලෙස පැවතීමට මඟ පාදා දෙනු ඇත.

ආචාර්ය මධුභාෂිණී දිසානායක රත්නායක
ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය
ඉංග්‍රීසි භාෂා ඉගැන්වීමේ අංශය
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලය
(2022 නොවැම්බර්)

Ellis, Gail, and Jean Brewster. Tell it Again: The New Storytelling Handbook for Primary Teachers. Essex: Pearson Education Ltd. 2002[1991]